داستان ظهور ویروس جدید در چین! زامبی ها در شهر شی‌ان یا تحقق کابوس هالیوودی؟!

مدتی پیش خبری فضای مجازی سراسر جهان را درنوردید که حکایت از ظهور یک ویروس جدید و خطرناک در شهر شی‌ان چین می‌داد و موج جدید قرنطینه در این شهر را نه به خاطر شیوع کرونا، که به دلیل بروز ویروس موسوم به زامبی می‌دانست. این شایعه با توجه فضای خاص اطلاع‌رسانی در کشور چین و همچنین برخی پیشینه‌های ذهنی موجود در مورد این کشور، به سرعت در بسیار از کشورهای دنیا فراگیر شد و موجی از وحشت به راه انداخت که البته بعد از چند روز هم فروکش کرد. اما در این قسمت قصد داریم ضمن واکاوی این ماجرا، وقایعی که طی این دوره در شهر شی‌ان چین رخ داده را به صورت مختصر بررسی و ریشه‌یابی کنیم.

پس از شروع اپیدمی کووید-۱۹ در ژانویه ۲۰۲۰، چین سیاست «ابتلای صفر» را در دستور کار قرار داد. در تمام شهرهای این کشور قرنطینه سراسری اعلام شد و عبور و مرور شهری و بین شهری رسماً ممنوع شد. شاید اگر تصاویر آن دوران را ببینیم، تصور کنیم که با یک کشور کودتازده مواجه هستیم: در تمام تصاویر، شهرها خالی هستند و در همه جا نیروهای نظامی و انتظامی دیده میشوند، دروازه‌های شهرها بسته هستند و ایستگاه‌های عوارضی شهرهای بزرگ مثل پکن (پایتخت کشور) بعضا با خودروهای سنگین نظامی مسدود شده‌اند. پس در درجه اول باید این نکته را در نظر گرفت که روش و شدت برخورد و مبارزه دولت چین با همه‌گیری کرونا برای بسیاری از مردم جهان بیش از اندازه غریبه بوده. با مرور اخبار کرونا در چین می‌توان به این نکته رسید که در تمام مدت پس از قرنطینه سراسری هم سیاست «ابتلای صفر» با قدرت در چین اعمال شده است. مطابق این سیاست، ابتلای چند نفر در یک محل موجب قرنطینه کامل آن محله؛ ابتلای چند ده نفر، موجب قرنطینه یک منطقه و اجباری شدن انجام تست کرونا برای تمام شهروندان آن شهر، و ابتلای سه رقمی افراد (مانند آنچه در شی‌ان اتفاق افتاد) باعث قرنطینه کل یک شهر میشود.

وضعیت قرنطینه سراسری در اغلب مناطق چین از ژانویه تا اواسط ماه ژوئیه سال ۲۰۲۰ میلادی ادامه داشت. بعد از آن، همزمان با پایان وضعیت قرنطینه و برگشتن زندگی به وضعیت عادی در چین، شیوع کرونا در سایر کشورهای جهان اوج گرفت و این شرایط، عملا چین را از کانون توجهات دور کرد. پس نکته دوم در این رابطه این است که چین بعد از حدود یک سال و نیم، حالا دوباره به صدر اخبار کرونایی جهان بازگشته و موضوع فراموشی روش برخورد چین، دوباره باعث تعجب و نگرانی مردم دیگر کشورها شده است.

نکته سوم در این مورد، خود موضوع قرنطینه است. قرنطینه سراسری هم برای مردم و هم دولت‌ها موضوعی پردردسر و همراه با زیان‌های سنگین اقتصادی است. تفاوت شهرسازی چینی‌ها، یعنی احداث مترکز آپارتمان‌ها در قالب شهرک‌های کوچک، امکان مدیریت بهتر ساکنان آن ها را برای دولتمردان چینی فراهم می‌کند. در این فضا هر شهرک تیم حفاظت خود را دارد که در دوران قرنطینه به کمک نیروی پلیس آمده و بار اصلی مدیریت رفت و آمد ساکنین را متحمل می‌شود. از طرفی، گسترش فزاینده خریداری آنلاین مایحتاج روزانه و همینطور فعالیت پیک‌های شهری که وظیفه رساندن این مرسولات را به مقصد داشتند، امری بود که حتی پیش از کرونا هم چینیان رو را از ترک خانه به قصد خرید کردن بی‌نیاز می‌کرد. پس تفاوتهای ساختار زندگی شهری در چین در کنار تدابیر اقتصادی و مالی دولت، به تسهیل بیشتر اجرای عملی قرنطینه سراسری کمک کرد.

به شهر شی‌ان باز میگردیم، ویروسی که این شهر ۱۳ میلیون نفری را به قرنطینه برد، نه ویروس زامبی که سویه اُمیکرون کرونا بود! این موج ابتلای روزانه صد و اندی نفره که در روزهای پایانی سال ۲۰۲۱ و ابتدای ۲۰۲۲ به راه افتاد، تعجب ناشی از قرنطینه به سبک چینی را دوباره سر زبان‌ها انداخت و بستر انتشار شایعات تازه شد! و جالبه که بدونید طبق آخرین آمار منتشر شده توسط مراجع رسمی بهداشتی شهر شی‌ان چین، در حال حاضر میزان ابتلا به کرونا در این منطقه صفر شده است.