کارگاه تخصصی «مردم شناسی ژاپن دوره ادو در آیینه هنر اوکی‌یوئه» برگزار شد
پژوهشکده هنر، کارگاه تخصصی «مردم شناسی ژاپن دوره ادو در آیینه هنر اوکی‌یوئه» را با سخنرانی دکتر آیت حسینی، عضو هیئت علمی و مدیر گروه زبان‌ها و ادبیات آسیای شرقی دانشگاه تهران و با حضور رینتارو تاکه‌اوچی، رئیس مرکز اطلاع رسانی و فرهنگی سفارت ژاپن در ایران، در روز دوشنبه 28 آبان 1403برگزار کرد. موضوع این کارگاه چهار ساعته که با استقبال گسترده دانشجویان، پژوهشگران، و علاقه‌مندان به هنر و فرهنگ ژاپن همراه شد، بررسی جامع و تخصصی نقاشی‌های چاپ چوبی ژاپنی (اوکی‌یوئه) و اطلاعات مردم‌شناختی نهفته در این آثار بود.
در ابتدا آیت حسینی به تشریح ضرورت مطالعه نقاشی‌های اوکی‌یوئه پرداخت. وی با تأکید بر اهمیت این آثار به‌عنوان منابعی بی‌نظیر برای شناخت تاریخ، فرهنگ، و جامعه ژاپن در دوره ادو (1600-1868)، به نقش این نقاشی‌ها در ثبت جزئیات زندگی روزمره مردم، اعتقادات، و نظام اجتماعی اشاره کرد و توضیحاتی درباره زمینه‌های سیاسی، اجتماعی، و فرهنگی دوره ادو ارائه داد.
سپس تاریخچه اوکی‌یوئه به‌عنوان هنر چاپ با باسمه‌های چوبی مورد بررسی قرار گرفت و به تکنیک‌های خاص این هنر، از جمله مراحل طراحی، کنده‌کاری و چاپ اشاره شد و توضیحاتی درباره پیشگامان این هنر نظیر اوتاگاوا هیروشیگه و کاتسوشیکا هوکوسای ارائه گردید.
در بخش بعدی، گونه‌های مختلف اوکی‌یوئه معرفی و تحلیل شدند. ژانرهای اصلی شامل تصاویر سفر و مناظر مشهور، تصاویر زیبارویان، تصاویر بازیگران نمایش‌های کابوکی، تصاویر کشتی‌گیران سومو، تصاویر مذهبی و آیینی، تصاویر طبیعت (گل و مرغ) ،تصاویر ترسناک و افسانه‌ای بودند. این بخش با ارائه نمونه‌هایی از هر ژانر همراه بود و حسینی بر تأثیر این ژانرها بر سایر هنرهای تصویری ژاپن تأکید کرد.
در ادامه حسینی به استخراج و تحلیل اطلاعات مردم‌شناختی از نقاشی‌های اوکی‌یوئه پرداخت.
اطلاعات معرفی شده عبارت بودند از:
حکمرانی و کشورداری: بازتاب سیاست‌ها و مناسبات قدرت
علوم و فناوری: ابزارها و نوآوری‌های دوره ادو
اعتقادات دینی و آیینی: آیین‌های شینتو و بودایی
اقتصاد و کسب‌وکار: بازنمایی بازارها و مشاغل
ادبیات و جایگاه آن: نقش شعر و ادبیات در زندگی روزمره مردم
فرهنگ غذایی و سبک زندگی: غذاها و آداب صرف غذا
پوشش و آرایش: لباس‌ها و مدل‌های آرایش رایج
طب و درمان: روش‌های درمانی مبتنی بر طب سنتی چینی
تفریحات و سرگرمی‌ها: انواع سرگرمی‌های مردمی، از جمله تئاتر کابوکی و کشتی سومو
سفر و حمل و نقل: مسأله سفر در ژاپن دوره ادو
در بخش بعدی این کارگاه 20 اثر برجسته از دو نقاش مشهور اوتاگاوا کونی‌سادا و اوتاگاوا هیروشیگه به نمایش گذاشته شد. شرکت‌کنندگان کوشیدند با راهنمایی دکتر حسینی و دقت در جزئیات این آثار، اطلاعات مردم‌شناختی مهمی را استخراج و رمزگشایی کنند. این آثار به‌ویژه در زمینه موضوعاتی مانند سبک زندگی، روابط اجتماعی، و ارزش‌های فرهنگی بسیار غنی بودند.
بخش پایانی کارگاه، بررسی موضوع سفر در دوره ادو بود. حسینی با استفاده از شواهد تصویری موجود در اوکی‌یوئه، به مسائلی نظیر دلایل سفر مردم ژاپن در دوره ادو، روش‌های سفر، وسایل نقلیه، ادوات سفر، نظارت حکومت بر سفرها، جاده‌ها و منزلگاه‌های سفر، کسب و کارهای مربوط به سفر و موانع و مخاطرات سفر پرداخت.
بخش پایانی کارگاه به سؤالات شرکت‌کنندگان اختصاص داشت. این بخش فرصتی بود تا علاقه‌مندان نظرات و سؤالات خود را مطرح کنند.
نظر شما :